تبیین پیامدهای رابطه اسرائیل و امارات متحده عربی بر امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران؛ majid.dehghanian@modares.ac.ir.

2 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران؛ b.zarei@ut.ac.ir

3 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران؛ ar.ghorbanisepehr@mail.um.ac.ir

چکیده

جایگاه ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران باعث شده تا این کشور نقش مهمی در موضوعات و پدیده‌های غرب و جنوب غرب آسیا ایفا نماید. وجود اختلاف‌های ریشه‌ای و بنیادین با اسرائیل و نامشروع‌بودن حکومت اشغالگر سرزمین اسلامی فلسطین، باعث شده تا ایران به عنوان قدرت منطقه‌ای برای بالا نگه‌داشتن وزن ژئوپلیتیکی خود، مناسبات قدرت در منطقه را رصد کرده و پیامدهای مناسبات اسرائیل و کشورهای همسایه خود را در نظر بگیرد. هدف این پژوهش، شناسایی پیامدهای امنیتی ارتباط امارات متحده عربی و اسرائیل است که به‌طور مستقیم و غیر مستقیم بر امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران تأثیر می­گذارد. روش این پژوهش کیفی و روش گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای و اسنادی است. یافته‌های پژوهش با در نظر گرفتن نظریه امنیت منطقه‌ای بوزان و ویور نشان می‌دهد که عادی‌شدن تدریجی روابط سیاسی اعراب غرب آسیا با اسرائیل، تضعیف ایدئولوژی ضد اسرائیلی جمهوری اسلامی ایران، رصد اطلاعاتی کشور، تأثیر بر موازنه قوا در منطقه ژئوپلیتیک جنوب غرب آسیا از مهم ترین پیامدهای این ارتباط می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaning the Consequences of the Relationship between Israel and the United Arab Emirates on regional security of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Majid Dehghanian 1
  • Bahador Zarei 2
  • Arash Ghorbani Sepehr 3
1 PhD student in Political Geography, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran; majid.dehghanian@modares.ac.ir.
2 Assistant Professor of Political Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran; b.zarei@ut.ac.ir
3 PhD student in Political Geography, Faculty of Geography, Khwarazmi University, Tehran, Iran; ar.ghorbanisepehr@mail.um.ac.ir
چکیده [English]

The geopolitical position of the Islamic Republic of Iran has led to an important role in the topics and phenomena of the West and Southwest. The existence of radical and fundamental differences with Israel and the illegitimate of the occupation of the Islamic land of the Palestinian land has led Iran as regional power to keep its geopolitical weight and the power relations in the region and the consequences of Israel and neighboring countries. The purpose of this research is to identify the security implications of the United Arab Emirates and Israel, which directly and indirectly affects the regional security of the Islamic Republic of Iran. The method of this research is the qualitative one and the method of collecting data is library and documents. Research findings, considering the regional security theory of Bosan and Weaver, show that the gradual nature of the political relations of West Asia with Israel, the weakening of the anti-Israeli ideology of the Islamic Republic of Iran, the country's intelligence observation, influence on the balance of power in the geopolitical region of the south are the most consequences of this rerashenship

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • National Security
  • Geopolitics
  • United Arab Emirates
  • Israel

مراجع

  1. 6-1- منابع فارسی
  2. مقاله­ ها
  1. اخوان کاظمی، بهرام (1389). امنیت؛ ابعاد و سازوکارهای تأمین آن در روایات، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره دوم، ص ۳۷.
  2. احمدی، سید عباس؛ حافظ‌نیا، محمدرضا؛ بدیعی ازنداهی، مرجان؛ حیدری موصلو، طهمورث (1397). تبیین نظری بسترهای شکل گیری رقابت های ژئوپلیتیکی ،پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 50، شماره 1، ص 216-199.
  3. باقری، حسین؛ اسلامی، روح‌الله (1393). توانمندی نظامی امارات عربی متحده و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا. ایران، فصلنامه مدیریت و پژوهش­های دفاعی دانشکده و پژوهشکده دفاعی (دافوس)، سال 13، شماره 77، زمستان، صص 72-33.
  4. پورطالب، روح‌الله (1391). نقش بازیگران در امنیت خلیج فارس و مرزهای جزایر سه گانه ایران با امارات متحده عربی. همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالش‌ها و رهیافت‌ها.
  5. جاوید، منتظران؛ تاج‌آبادی، حسین (1395). بررسی اهداف و اصول امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از منظر امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، دو فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات قدرت نرم، شماره چهاردهم.
  6. خوش­فر، غلامرضا (1378). نقش امنیت در تحقق قانون‌گرایی در جامعه، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 144 ـ 143. مرداد و شهریور، ص 96.
  7. زارعی، بهادر؛ زینی­وند، علی (1393). موقعیت راهبردی ژئواکونومیک خلیج‌فارس و رقابت قدرت‌ها در قرن بیست ویکم. پژوهش‌های جغرافیای انسانی. ۴۶ (۲): 336-311.
  8. سلیمانپور، هادی (۱۳۹۵). چین در میانه دو قاره. فصلنامه روابط خارجی، سال ششم، شماره ۸.
  9. سریع القلم، محمود (1390). مفهوم قدرت و عملکرد سیاست خارجی: مقایسه چین و ایران، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره 1.
  10. صالحی، حمید (1390). مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با جمهوری اسلامی ایران (2011-2000)، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 14، شماره 1، بهار، شماره مسلسل 51
  11. عالیشاهی, عبدالرضا, فروزان, یونس, سلیمانی سوچلمائی, حمید. (1399). تاثیر ائتلاف راهبردی امارات و رژیم صهیونیستی بر امنیت خلیج فارس. فصلنامه آفاق امنیت, 13(49), 147-169 49.
  12. غلام نیا, هادی, پیرمحمدی, سعید. (1399). تحول در سیاست منطقه ای امارات متحده عربی؛ رهیافت محمد بن زاید. فصلنامه آفاق امنیت, 13(49), 115-145.
  13. احمدی، سید عباس (1399). هیدروپلیتیک آب‌های افغانستان در رابطه با همسایگان، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران.
  14. پاک‌نژاد متکی، حمیدرضا؛ فرجی راد، عبدالرضا (1389). هیدروپلیتیک رودخانه مرزی ارس و تأثیر آن بر امنیت استان اردبیل، فصلنامه جغرافیای سرزمین، سال هفتم، شماره 28.
  15. ذکی، یاشار؛ دلشادزاد، جلیل؛ کریمی، بایرام (1394). بررسی و تحلیل هیدروپلیتیک رودخانه‌های بین‌المللی با تأکید بر رودخانه‌های مرزی، سال اول، شماره اول.
  16. سامعی، سمیرا؛ اخباری، محمدرضا؛ حیدری، غلامحسین (1399). همکاری منطقه‌ای ایران و همسایگان غربی بر مبنای دیپلماسی ایران، سال 10، شماره 3.
  17. رستمی، فرزاد؛ نادری، مسعود (1392). بحران کم‌آبی و گسست در امنیت ملی، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، شماره 15.
  18. شیرازی، ابوالحسن؛ سویلمی، مرتضی (1398). دیپلماسی هیدروپلیتیک و فرصت‌های نوظهور در منطقه غرب آسیا، فصلنامه مطالعات جنوب غرب آسیا، سال دوم، شماره 7.
  19. عراقچی، سیدعباس (1393). دیپلماسی آب از منازعه تا همکاری، فصلنامه سیاست جهان، دوره 3، شماره 10.
  20. عسکری، محمود (1389). نسبت نوین بین منابع آبی و امنیت ملی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 2، سال سوم.
  21. کاویانی‌راد، مراد (1395). چالش‌های هیدروپلیتیک و امنیتی‌شدن آب در ایران، فصلنامه دیدبان امنیت ملی، شماره 56.
  22. کاویانی‌راد، مراد (1397). تحلیل، جلوگیری از چپاول میراث آیندگان از طریق ملی‌کردن سفره‌های آب زیرزمینی، مجله دیدبان امنیت ملی.
  23. کامران، حسن؛ یاری، احسان؛ عابدی، مرضیه (1396). امنیت زیست محیطی و امنیت ملی ایران در بستر تحولات هیدروپلیتیک مرزی، فصلنامه جغرافیایی انجمن جغرافیایی ایران، سال پانزدهم، شماره 52.
  24. گزارش منابع آب وزارت نیرو، 1398- 1396.
  25. مجتهدزاده، پیروز؛ حافظ‌نیا، محمدرضا (1391). هیدروپلیتیک هیرمند و تأثیر آن بر روابط سیاسی ایران، فصلنامه مدرس
  26. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1398- 1396)، جمهوری اسلامی ایران.
  27. نامی، محمد حسن؛ خمری، منصور؛ معمری، ابراهیم (1399). شناسایی شاخص‌های مؤثر بر مناسبات هیدروپلیتیک ایران و ترکمنستان، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال 18، شماره 81.
  28. واثق، محمود؛ نجفی، سجاد (1398). شناسایی عوامل کلیدی تأثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود، دو فصلنامه آینده‌پژوهی ایران، سال چهارم، شماره 20.
  29. ولی‌پور زرومی، سید حسین (1383). گفتمان‌های امنیت ملی ایران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  30. مشیرزاده، ح.، و مصباح، ا. (1390). موضوع اسراییل در گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. روابط خارجی, 3(9), 245-270.
  31. نوروزی خیابانی، مهدی. (1374).فرهنگ اصطلاحات سیاسی، تهران: نشر نی، چاپ چهارم،.
  32. چگنیزاده، غلامعلی. (1379 .(رویکردی نظری به مفهوم امنیـت ملـی در جهـان سـوم. مجلـه سیاست خارجی، شماره 1 ،صص 65-91
  33. بالدوین، دیوید، «بررسیهای امنیت و پایان جنگ سرد»، در: ارزیابیهای انتقادی در زمینه امنیت بینالملـل، ترجمه و گردآوری علیرضا طیب، تهران: نشرنی،1380 ،صص153-152
  34. مورگان، پاتریک(1380 ،(نظمهای منطقهای امنیتسـازی در جهـان نـوین ، ترجمـه سـیدجلال دهقانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  35. حافظ نیا محمد رضا (1383 ،(ژئوپلیتیک یک بررسی فلسـفی، تحقیقـات جغرافیـایی، دوره 4 .شماره 75 ،زمستان
  1. کتاب­ها
  1. آرلیتل، اردی مکین لای (1381). امنیت جهانی: رویکردها و نظریه‌ها؛ ترجمه اصغر افتخاری. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  2. افتخاری، اصغر (1392). امنیت اجتماعی شده. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  3. بوزان، باری (1378). مردم دولت‌ها و هراس. ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  4. لاکوست، ایو (1368). مسائل ژئوپلیتیک اسلام، دریا، آفریقا، ترجمه عباس آگاهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  5. نوروزی خیابانی، مهدی (1374). فرهنگ اصطلاحات سیاسی، تهران: نشر نی، چاپ چهارم.
  6. زارعی، بهادر (1397). مطالعات منطقه‌ای خلیج فارس. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  7. شاهنده، بهزاد (1374). سیاست و حکومت در آسیای جنوب شرقی، تهران: انتشارات سمت.
  8. لاکوست، ایو (1391). از ژئوپلیتیک تا چشم‌انداز؛ ترجمۀ سیروس سهامی. تهران: پژوهشکده امیر کبیر.
  9. مجتهدزاده، پیروز (1391). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سمت.
  10. تهامی، سید ابراهیم (1384). امنیت ملی، تهران: انتشارات دافوس.
  11. حافظ‌نیا، محمدرضا (1397). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، تهران: پژوهشکده امیرکبیر.
  12. دهخدا، علی اکبر (1373). فرهنگ لغات دهخدا، تهران: مؤسسه دهخدا.
  13. زارعی، بهادر (1395). مطالعات منطقه‌ای خلیج فارس، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  14. زارعی، بهادر (1391). بنیادهای نظری جغرافیای سیاسی با تأکید بر اسلام و ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  15. عامری، هوشنگ (1387). اصول روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات آگه.
  16. فولر، گراهام (1396). قبله عالم؛ ترجمه عباس مخبر، تهران: انتشارات مرکز.
  17. کریمی‌پور، یدالله (1379). مقدمه‌ای بر ایران و همسایگان، انتشارات جهاد دانشگاهی.
  18. کریمی‌پور، یدالله (1394). جغرافیا نخست در خدمت صلح. تهران: انتشارات انتخاب.
  19. مطیعی لنگرودی، سید حسن (1394). جغرافیای اقتصادی ایران، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  1. منابع اینترنتی
  2. مقام معظم رهبری (1390). بیانات در مراسم بیست‌ و دومین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله). https://farsi.khamenei.ir/
  3. مؤسسه آینده‌پژوهی جهان اسلام (1399). عادی‌سازی روابط بحرین و اسرائیل؛ دلایل و پیامد‌ها https://iiwfs.com/
  4. زالی و غلامی (1399). مهم‌ترین توافق‌ها و طرح‌های صلح میان کشورهای عربی و اسرائیل. خبرگزاری ایسنا.
  5. https://www.isna.ir/news/99052417498
  6. عمادی، س. (1399. مرداد). توافق صلح امارات و رژیم صهیونیستی: اهمیت، اهداف و پیامدها
  7. http://tabyincenter.ir/3814
  8. ابوطالبی، ف.(1399، شهریور). پیامدهای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی منطقه بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران.
  9. https://www.isna.ir/news/99063023013/
  10. 6-2- منابع لاتین
  11. Articles
  1. Agnew, john (1998).Geopolitics, Encyclopedia Encarta, C. D.
  2. Cohen, saul.B (1994).Geopolitics in the new world era. Chapter 2 from reordring the world, edited by: george j. demko and william b. wood. Usa: westview press.
  3. Hafeznia, Mohammad Reza (2006).Principles and Concepts of Geopolitics, Mashhad: Papoli Publications.[In Persian]
  4. Alishahi, Abdolreza; Soleimani, Hamid. (2020). The Challenge of Ansarullah’s Increasing Power, and Donald Trump’s Policies against Yemen, Journal of Economics, Politics and Regional Development, 1(1): 1-16.
  5. Agnew John (2003), Geopolitics: Re-visioning World Politics, second ed, London: Routledge
  6. Brzezinski, Zbigniew. 2012. Strategic Vision: American and the Crisis of Global. Published January 24th 2012 by Basic Books.
  7. Zbigniew and Mearsheimer John J, 2005. CLASH OF THE TITANS - Rising Powers Initiative. Foreign Policy; Jan/Feb 2005; 146; ABI/INFORM Global pg. 46. 
  8. Blouet Brian, (2001), Geopolitics and Globalization in the Twentieth Century, London: Reaktion Books.
  9. Caustellse, manuel. 1990. The rise of the Network society (The Power of Identity). Publisher Blackwell ltd. Oxford.
  10. Casarini, Fareed. 2008. The post-American word. New York: Norton compony.
  11. Clapsa, k. 2006. Man, The State, and War. New York: Columbia University Press.
  12. underwriting elements of smart power. namely robust diplomacy and development and the strongest military in the world. Speech delivered at the Economic Club of New York, October 14, 2011.
  13. Cohen S, B, (1971), Geography and Politics in a world Divided, New York:Oxford uni press.
  14. Cohen S,B, (1994),Geopolitics in new world Era, USA:west view press.
  15. Dadds, klouse(2000), Geopolitical Traditions, A century of Geopolitical thought, Routledge Publication
  16. Er, lam Peng and Wei, lim tal. 2009. The rise of China and India: A new Asian Drama, London, World Scientific Group.
  17. Friedman George and Jacob L. Shapiro, (Jan. 23, 2017), The Geopolitics of 2017 in 4 Maps, (https://geopoliticalfutures.com/wpcontent/ uploads/2015/11/ME_logo_large.jpg)
  18. Fortune,(2018), China- Europe relations: the limits of strategic parternship international politics, no,47.
  19. Gilpin, Robert, 2001. Global Political Economy, Understanding Economic Order. Princeton: Princeton University
  20. Jiechi, Yang (2013). Implementing the Chinese Dream National Interest 10.
  21. Kissinger, Henry (2011). China, New York, Penguin Press
  22. Nesadurai, H. (2005). “Conceptualizing Economic Security in an Era of Globalization: What Does the East Asian Experience Reveal”, CSGR Working Paper No. 157/05 February.
  23. Dorsey, James M. (2020), UAE Targets Turkey and Qatar in the Mediterranean, Modern Diplomacy, June 15, https://moderndiplomacy.eu/2020/06/15/uae-targets-turkey-and-qatar-in-the-mediterranean/
  24. Cobban, Helena (2019), The UAE’s seedy influence operations are a footnote in the Mueller Report, Mondoweiss, https://wespac.org/2019/05/03/the-uaes-seedy-influence-operations-are-a-footnote-in-the-mueller-report
  25. Thrall, Nathan. (2017). The Only Language They Understand: Forcing Compromise in Israel and Palestine, NewYork: Metropolitan Books.
  1.  
  2. Books
  1. Ikenberry, John (2008). the Rise of China and the future of the west. Forlan Affairs, Journal February 2008.
  2. Kissinger, Henry (2012). The future of US- Chinese Relations:conflict is a Choise, not a Necessity. Foreieen Policy.
  3. Keohne, R. & Nye, J. (1977). Power and Interdeoendence: world Politics in Transition. Boston: Little, Brown.
  4. Lee Khan nad Ming (2016). Sino- Indian Relations-from Hostility to mutual cooperations and complementation. japan center for economic research, Asia Research report.
  5. Luttwak, -Edward (2004). From Geopolitics to Geo- Economics. Francis. Mandelbaum, Michael. 2011. The Road to Global Prosperity,New York: Simon and Schuster.
  6. Petsinger, Marianne (2016). Geoeconomics Fellow in the US and Americas Programme at Chatham House.
  7. Mearsheimer, John J. (2001).The Tragedy of Great Power Politics (Updated Edition). Publisher Norton company.
  8. Moshirzadeh, Homeira (2004). Development in international Relations Theories. Publisher Samt
  9. Nye, Joseph. 2015. Is the American Century Over? Cambridge, UK Press.
  10. Obama, Barak, Speech Novamber 2011
  11. Santasombat, Yos, ed (2015). Impact of China. Rise on the Mekong Region palgrave Macmillan.
  12. Solis (2014). “Crude Oil Imports by Country”. World’s Top
  13. Taylor,Peter (1994). Political Geography, Longman Scientific and Technical: U.K.
  14. Thurow, Lester (2003). Fortune Favors the bold. What we must doto build a new New York Harper Business
  15. Toffler, Alvin & Toffler, Heidi (2006). Revolutionary Wealth, Randam House, New York.
  16. Toffler, Alvin (1990). Powershift: knowledge, Wealth, and Wiolence at the dege of the 21st Publisher Bantam Books.
  17. World bank, 2017.
  18. Commerce.gov.
  19. Zakaria, Fareed (2008). The Post American World. Publisher Norton company.
  20. Zhang, Jian (2015). China New Foreign Policy under XiJinping: towards Peaceful Rise. 2.0 GlobalChange, Peace & Security 27.1: 5-19
  1.  
  2. Website
  1. Http://www.Office of the United States Trade Representative.com
  2. Http:// www. Merriam- Webster (2019), The Dictionary by Merriam-Webster is America English word
  3. Https: ge. Usembassy.gov, 2017. National Security Strategy of the United States of America
  4. Http:// www.Web of Science.com. 2017
  5. Http:// www. Brand magazine.com, 2017
  6. Http:// www.com, 2018.
  7. Http:// www.China Daily.com, 2018.
  8. Http:// www.Eurostat online data code: ext_lt_maineu.com.
  9. Http:// www. IMF 2018.com.
  10. Http:// www. Fao 2017.com.
  11. Http:// www.International Development, 2015
  12. Http:// www.ITC calculations based on UN COMTRADE and ITC statistics.
  13. Http:// www.Qin,Xu and Zhang.com 2016
  14. Http:// www.QS.com 2019.
  15. Http:// www. R&D, Mag.com.
  16. Http:// www.stimated from CEIC Database 2017
  17. Http:// www.worldometers.com, 2017
دو فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر
دوره 3، شماره 1
بهار و تابستان 1400
صفحه 167-200

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار